Erinnerung ut min Kinnertied

von Marianne Backendorf

Marianne Baggendorf wurde 1924 in Ellingstedt geboren. 25 Jahre ihres Berufslebens war sie in der Leitung des Internats der Gehörlosenschule in Schleswig tätig. 2002 ist sie gestorben. 1988 berichtete sie in einem Telefongespräch mit Johannes Thomsen von der Absicht, etwas aus ihrer Kindheit aufzuschreiben. Mit Genehmigung des Boysen Buchverlages, Heide, dürfen wir die in dem Buch „Kindheit und Jugend in Schleswig-Holstein“ erschienenen Aufsätze von Marianne Baggendorf für unsere Arbeit verwenden.

Erinnerung ut min Kinnertied 

Enes Dag’s seeg min Enkel (12 Johr) to mi: „Wi weer dat, hest Du ook to de Nazis hört?“ Wiel ick weet, dat man Vertelltes gau vergeten deit, will ick dat opschrieven.

So um 1930 herum, ick weer jüst to School komen, stellten Vadder und Mudder fast, de Deern is lang un dünn un krumm, dor mut wat passeern, un se mellen mi in de Turnvereen. Eenmol in de Woch harrn wi Turnen. In Sommer op den Schoolhof, in Winter in de Gastwirtschaft in Saal. Wi harrn veel Spaß. In Sommer wor een Utflug mokt. Nich mit de Bus, nee, een Wanderung mit een Buddel Saft, Kartüffelsalat un Ei as Stärkung. Bruus, Ies un all son Krom geef dat op een lütt Dörp noch nich.

In de Winter weer „Schauturnen“. Wi marscheerten no de Saal rin, een fein gestickte Fohn vörut, un sungen „ Turner auf zum Streite…“. Dat weer een fein Fest. Jo, un dann heed dat mal, mag so 1935/36 weßt hem, ji könnt ook bi uns turnen. So eenfach weer dat. Nu weern wi nich mehr Mitglied in de DT ( Deutscher Turnerbund), sünnern bi de Nazis in J-M ( Dat de Vereene all verboden würn, dor harrn wi keen Ohnung vun.) Wi kun wiederhen turnen un harrn Spaß. Dat Regeln un Organiseern leeg mi as Kind all, so woor ick bald Führerin. Eenmal in de Monat müssen wi to Scholung na de Stadt.

Jo, un denn weer dat doch ni mehr so as fröher. Ut dat schöne Wandern, nu marscheern, un denn müssen wi singen. Dat weer fürchterlich anstrengend. Un denn de „ Führerreden“ in’t Radio. Man, kun de bölken! Wi müssen Stunden sitten un tohörn, un denn naher op de Heimobende doröber diskoteern. Wat dorbi ruutkom is, weet ick nich, denn begriepen kun wi dat wiß nich, wat de dor sabbeln dä. De Sommerferien 1936 weer ick in Westerland in een Loger. Twischen Westerland un Wenningstedt harn Hermann Göring un Leni Riefenstahl een Sommerhuus. Keem dor een vun de groten Persönlchkeiten an, müssen wi na de Bohnhof, Fohnenschwenken un „Heil“ ropen, un se so begröten. Een Spaß weer dat bi de Hitten nich. Överhaupt weer dat nich mehr so as fröher för uns Kinner. Ümmer heet dat, du muß frie entscheden. Kunst du aber nich. Besonners mit de Kark harrn de Nazis dat nich. Se versöchten uns mit alle Middel to beeinflussen, ut de Kark uttotreden.

Nu weer dat bi uns so, Vadder un Mudder weern nich in de Partei, se kunn dat obers nich riskeren, uns to beeinflussen. Obers ick mark, dat se trurig weern, wenn ick dormit ankeem, dat ick ut de Kark uttreden wull. So wöör ick dann 1939 fein in’t swatte Kleed in de Kark konfirmeert. Vele harrn „ Jugendweihe, un so wöör dat nix mehr mit de Gemeenschaft. Överhaupt wöör ick langsam kritischer. 1942 keem ick na Trier in de Utbildung as Kindergärtnerin. Een Praktikum mookte ick in Remich/Luxenburg in een Kinnerheim, leitet vun Nonnen. Een twetes Prakrikum in Koblenz in een Stift, dor harrn Diakonissen de Leitung. Mit eenmol full mi dat wi Schuppen vun de Ogen: de Nonnen un Diakonissen weern gorni so slecht, as man uns dat jümmers vertellt harr. Se weern nett un fründli un holpen uns jüngere Minschen, wo se kunnen. Eenfach weer dat intwischen nich för uns junge Lüüd. De Krieg weer in Gang.

För uns Deerns heet dat, de Jungs sünd an de Front, ji bruukt ook nich fiern! So müssen wi an Wekenenn, wenn keen Ünnerrich weer, in de Lazarette un verwundete Soldaten betreuen, för Armamputierte Breve schrieven oder Beenamputierte in’n Rollstohl fohrn. In de groten Ferien müssen wi in de Landweertschoop , in Fabriken oder wo dat sünst kriegswichti weer.

Doorvun drücken kunst di nich, müssen Beschienigung vörleggen, dat jo allns sein Richtigkeit harr. Allns wöör anordnet un kontolleert.